Les 1.2 | Wat heeft invloed op leesplezier en leesmotivatie?

Les 1.2 | Wat heeft invloed op leesplezier en leesmotivatie?

Tijdsinvestering: Les 5 minuten | Opdracht 5 minuten

In de vorige les hebben we gekeken naar waarom leesplezier belangrijk is. In deze les gaan we in op de factoren die invloed hebben op het leesplezier van jouw leerlingen.

Er zijn veel aspecten die invloed hebben op het leesplezier. Er is helaas geen pasklaar antwoord op de vraag hoe je het leesplezier bij al jouw leerlingen verhoogt. Iedere leerling is anders, heeft een eigen verleden en bevindt zich op een ander punt in de ontwikkeling. Wel zijn er een aantal punten die op iedere leerling van toepassing zijn.

1.tCompetentie

Dit kwam in de vorige les al ter sprake. Hoe makkelijker het lezen je afgaat, hoe leuker het kan zijn. Daarom is het belangrijk om je bewust te zijn van het leesniveau van de leerling. Als je een leerling een boek aanreikt dat nog te lastig is, zal het voor die leerling een te grote uitdaging zijn om het te lezen. Er ontstaat frustratie en het mondt uit in een negatieve leeservaring. Deze negatieve ervaringen wegen helaas veel zwaarder dan positieve ervaringen, waardoor het moeite zal kosten om het leesplezier en het vertrouwen van de leerling weer terug te krijgen.

Binnen een klas kan het leesniveau flink uiteenlopen. Daarom is het klassikaal lezen van een boek vaak een uitdaging. Wat voor de ene leerling een goed boek is qua leesniveau, is voor de ander een te moeilijk of te makkelijk boek. In de laatste twee gevallen levert dit een negatieve leeservaring op en heeft het negatieve invloed op het leesplezier en de leesmotivatie.

2.tAutonomie

Wat wel goed werkt, is leerlingen autonoom laten werken. Door ze zelf een keuze te laten maken voor wat ze lezen of hoe ze een leeservaring verwerken, stijgt de intrinsieke motivatie.

Leerlingen keuzemogelijkheden geven betekent niet dat je helemaal geen kaders kunt scheppen. Die kaders zijn juist heel fijn, omdat de kans groot is dat leerlingen anders verzuipen in het aanbod boeken. Help je een leerling bij het vinden van een geschikt boek? Geef dan twee of drie tips en laat de leerling daar zelf uit kiezen. Neem na het geven van de tips zelf afstand en laat de leerling zelfstandig kiezen. Leerlingen zijn namelijk altijd nieuwsgierig naar jouw favoriet en nemen dit mee in de keuze die ze maken voor zichzelf, in plaats van zelf na te denken. Laat ze de inhoud van die boeken bekijken en laat ze de eerste paginau2019s lezen. Spreek af dat ze verder lezen in het boek dat ze het leukste lijkt. Spreekt geen enkel boek ze echt aan? Laat ze dan terugkomen, zodat je samen verder kunt zoeken naar een boek dat wel geschikt is.

Hoe je bepaalt welke boeken je de leerling meegeeft, komt later in deze training aan bod.

3.tVerbinding

Tot slot is verbinding een belangrijke factor die invloed heeft op het leesplezier en de leesmotivatie van de leerling. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor jou en je collegau2019s die zich bezighouden met leesbevordering.
Het samen lezen, praten over verhalen en samen bepalen wat er gelezen wordt, werkt motiverend. Ga in gesprek met je leerlingen, neem ze serieus, luister naar wat ze zeggen en geef positieve feedback. Geef leerlingen het gevoel dat ze gezien en gehoord worden, zodat ze kunnen groeien in zelfvertrouwen en competentie.

Hoe jij als docent kunt werken aan die verbinding zonder regelmatig met iedere leerling een lang individueel gesprek te voeren, komt terug in de volgende modules.

Bronvermelding

Stichting Lezen (2020). De doorgaande leeslijn. De leesontwikkeling van 0-20 jaar. Amsterdam: Stichting Lezen.

Opdracht

  1. Kijk naar hoe jij het fictieonderwijs nu inricht. Welke van deze drie speerpunten (competentie, autonomie en verbinding) zie je daarin terug?
  2. Op welke manier ben je hiermee bezig?
  3. Waar zou je meer aandacht aan kunnen en willen besteden?